"The school functions as a social community"
Een daltonschool is een plek waar leerlingen, leerkrachten, ouders, schoolleiding en bestuur op een natuurlijke en gestructureerde wijze samen leven en werken. Een daltonschool is ook een leeromgeving waar leerlingen en leerkrachten iets van en met elkaar leren. Doordat leerlingen samen met leerkrachten en medeleerlingen aan hun leertaken werken, leren zij met elkaar om te gaan en leren zij dat zij elkaar kunnen helpen. Het verwerven van kennis en vaardigheden in samenwerking met anderen kan het leren vergemakkelijken. Het uiteindelijke doel is democratisch burgerschap. Een daltonschool is een oefenplek voor democratisering en socialisering.

Samenwerking op de Skâns:

• Werken met een wisselend maatje, zodat kinderen leren met iedereen samen te werken
• Coöperatieve werkvormen, waarin kinderen elkaar nodig hebben om de opdracht tot een goed einde te brengen
• Samenwerkingsopdrachten met een andere leerling (naar keuze) 
• Elkaar helpen met een taak
• Leerkrachten leren met elkaar en van elkaar, waarbij gebruik wordt gemaakt van elkaars kwaliteiten
• Vanuit de Vreedzame School leren kinderen vormen van overleg volgens democratische principes

"Freedom and responsibility together perform the miracle"
Vrijheid is noodzakelijk om eigen keuzes te kunnen maken en eigen wegen te vinden. Vrijheid in het daltononderwijs is de gelegenheid krijgen om het taakwerk zelf te organiseren. De opgegeven leerstof en de eisen die daaraan worden gesteld, de tijdslimiet, de werkafspraken en de schoolregels vormen de grenzen waarbinnen de leerlingen hun vrijheid leren gebruiken. Een leerling leert verantwoordelijkheid voor zichzelf en zijn omgeving te dragen, als zijn omgeving hem daarvoor de ruimte en mogelijkheden biedt. Door leerlingen meer vrijheid te bieden kunnen zij eigen keuzes maken en een actieve leerhouding ontwikkelen. Maar vrijheid betekent niet dat alles zomaar kan en mag. Het is een taak van de leerkracht om iedere leerling een structuur te bieden om vrijheid binnen grenzen te leren hanteren. Leerlingen krijgen de ruimte om te ontdekken en te experimenteren, maar worden tegelijk ook geconfronteerd met de relatie tussen wat ze doen en wat dat oplevert. Dat is voor leerlingen een geleidelijk leerproces, waarin zelfkennis en zelfinschatting een grote rol spelen.

Keuzes en verantwoordelijkheid op de Skâns:

• Keuze om een groot deel van het zelfstandige werk van de weektaak in de beschikbare tijd zelf in te delen.
• Verantwoordelijkheid voor het afronden van de taak binnen de afgesproken periode
• Keuze op de weektaak
• Verantwoordelijkheid dat het afgeleverde werk aan vooraf opgestelde eisen voldoet
• Vrijheid om de eigen werkplek te kiezen
• verantwoordelijkheid voor de eigen keuzes van het kind

Dalton is een "Efficiency measure"
Dalton is een maatregel om effectiever te werken: 'a simple and economic reorganization of the school'. Parkhurst wil met haar Dalton Plan het schoolse leren doelmatiger maken. Daarom zijn effectiviteit en efficiency al vanaf het begin twee belangrijke begrippen. Effectiviteit en efficiency vooronderstellen duidelijkheid over de onderwijsopbrengsten. Parkhurst vindt dat het onderwijs een brede functie heeft. Onderwijs behoort kinderen en jeugdigen ook cultureel en moreel te vormen, zodat ze zelfredzaam en sociaal verantwoordelijk worden: geoefend in, gewend aan en voorbereid op leven, werken en samenleven. Het daltononderwijs is gericht op een effectieve inzet van tijd, menskracht en middelen. Parkhurst wil omwille van de efficiency leerlingen juist verantwoordelijkheid in handen geven. Zij stelt dat als leerlingen een taak krijgen, waar zij verantwoordelijkheid voor dragen en die ze in vrijheid zelf plannen en uitvoeren, het onderwijs dan veel effectiever is dan het stilzit- en luisteronderwijs dat zij zelf doorlopen heeft. Parkhurst maakt in haar Dalton Plan van kinderen als het ware kleine ondernemers, die verantwoordelijkheid leren dragen voor het schoolwerk, hun eigen werk, dat ze in vrijheid uitvoeren.

Effectiviteit op de Skâns:

• ieder kind werkt met een Individueel Ontwikkel Plan
• ieder kind behaalt leerdoelen die passen bij de persoonlijke ontwikkeling
• individueel leerlingvolgsysteem voor ieder kind
• efficiënte en verantwoorde wijze van omgaan met de leertijd
• rekening houden met de onderwijsbehoeften van de kinderen, zodat zij zo optimaal mogelijk kunnen leren
• door reflectievragen het kind zelf stimuleren
• individuele gesprekken tussen leerkracht en leerling ten aanzien van de eigen ontwikkeling

"Experience is the best and indeed the only real teacher"
Zelfstandig leren en werken op een daltonschool is actief leren en werken. Een leerling wil doelgericht werken aan een taak of opdracht en is in staat om tijdens dit leerproces hulp te zoeken indien noodzakelijk. Deze manier van werken stimuleert het probleemoplossend denken van leerlingen. Om later als volwassene goed te kunnen functioneren moet een leerling leren beoordelen welke beslissingen hij/zij moet nemen en wat de gevolgen daarvan zijn. De keuzevrijheid dwingt een leerling tot het nemen van zelfstandige beslissingen die voor hem effectief en verantwoord zijn.

Zelfstandigheid op de Skâns:

• kinderen werken vanaf groep 1 met een dag- of weektaak
• kinderen leren op welke momenten ze beschikbaar zijn voor hulpverlening of wanneer ze in stilte willen werken
• schoolregels worden samen opgesteld en hangen zichtbaar in de klas
• kinderen leren elkaar vanuit de Vreedzame School te coachen
• materialen pakken en opruimen doen leerlingen zelf
• nakijken doen kinderen zelf (zelf signaleren waar je fouten maakt)
• kinderen tekenen het afgeronde werk af op hun taakbrief
• kinderen geven zelf bij de leerkracht aan waar ze nog (extra) hulp bij nodig hebben

"I would be the first to hear welcome criticism"
Reflectie, nadenken over je eigen gedrag en je eigen werk, is op daltonscholen belangrijk. Op veel daltonscholen maken leerlingen vooraf een inschatting van de moeilijkheidsgraad en de tijd van de opdrachten. Achteraf wordt hierover ook een feitelijke beoordeling gegeven en worden in gesprekjes regelmatig de inschattingen vooraf en de feitelijke beoordelingen achteraf met elkaar vergeleken. In zulke gesprekjes kan er dan bijvoorbeeld aandacht geschonken worden aan het feit waarom een kind steeds de rekenopgaven in de weektaak vooraf moeilijker inschat dan ze (achteraf) blijken te zijn. Op andere aspecten van het werken in de klas wordt op een soortgelijke wijze gereflecteerd. Zo wordt geleidelijk de vaardigheid in het zelfstandig werken en het samenwerken opgebouwd. Het kritisch benaderen van onderwijskundige ontwikkelingen en inzichten is op een daltonschool vanzelfsprekend. Iedere docent die werkt op een daltonschool reflecteert op zijn/haar onderwijspraktijk en professioneel handelen. Ook op schoolniveau vindt reflectie over de kwaliteit van het daltononderwijs voortdurend plaats

Reflectie op de Skâns:

• leerkrachten organiseren momenten om te reflecteren op product en proces
• leerkrachten en leerlingen zorgen voor reflectievragen
• leerkrachten stellen kindgerichte vragen over de taken
• leerkrachten zijn met de kinderen in gesprek over de dagelijkse praktijk in de groep
• ouders en kinderen praten gezamenlijk met de leerkracht over de ontwikkeling
• kinderen werken met portfolio's, waarbij ze zelf aangeven waarom ze bepaalde keuzes maken